Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2011

Σχόλια πάνω στην «Άποψη» της εφημερίδας «Ο κόσμος του Επενδυτή», (28-10-2011)


 Το παρακάτω άρθρο αποτελεί απάντηση στο δημοσίευμα της εφημερίδας "Ο κόσμος του Επενδυτή" της 29ης Οκτωβρίου 2011    
   Εμείς οι εκπαιδευτικοί όταν συνειδητοποιήσαμε ότι οι μαθητές μας δε θα είχαν βιβλία τη φετινή σχολική χρονιά συλλογισθήκαμε αρκετά. Αρκετοί θεώρησαν συμφορά για την εκπαίδευση την έλλειψη βιβλίων. Πολλοί το είδαν ως προσβολή ή εκδήλωση περιφρόνησης προς το Δημόσιο Σχολείο. Ο εκπαιδευτικός είχε τη δυνατότητα να νιώσει βαθιά την κρίση λαμβάνοντας τον περικεκομμένο μισθό του. Αλλά ο μαθητής; Πρώτιστα ο μαθητής πώς θα αισθανόταν την κρίση αφού μισθό δε λαμβάνει για να περικοπεί; Λαμβάνει όμως βιβλία και αυτά μπορούν να περικοπούν, για να επιτευχθεί η αναίτια και αχρείαστη  μέθεξη αυτού στη βαθιά οικονομική κρίση.
     Λαμβάνοντας υπόψη συζητήσεις (εκπορευόμενες από το Υπουργείο) για το ψηφιακό βιβλίο και τις απεριόριστες δυνατότητες του εκπαιδευτικού να ανθολογεί υλικό από το Διαδίκτυο, αναρωτήθηκαν ορισμένοι αν πρόκειται για de facto επιβολή του ψηφιακού βιβλίου μέσω μίας κατά λάθος επίτηδες στέρησης των βιβλίων. Όπως και να έχει ο νους των υποψιασμένων απομακρύνθηκε πολύ  από την εκδοχή του φιάσκου και η ανάγνωση τέτοιων άρθρων – όπως αυτό του Αλ. Διαμαντόπουλου, περιφερειακού συμβούλου Θεσσαλονίκης- δυστυχώς τεκμηριώνει τις υποψίες τους περι πειραματισμών του Υπουργείου. Επίσης δύσκολα μπορεί να υποστηρίξει κανείς στην περίπτωση αυτή ότι «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Η έλλειψη βιβλίων στα σχολεία αποτελεί συμφορά για μια πολιτισμένη κοινωνία.


          Ας πάρουμε με τη σειρά τα επιχειρήματα του αρθρογράφου:   
  1.      Είναι αλήθεια ότι σε ότι κάποια πανεπιστημιακά μαθήματα οι φοιτητές μελετούν από σημειώσεις που κρατούν μόνοι τους ή από φωτοτυπίες που διανέμονται ∙ αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είναι και το πρέπον. Ευτυχώς τα σπουδαστήρια των Σχολών αρκετά καλά εξοπλισμένα μπορούν να προσφέρουν πλήθος συγραμμάτων σχετικών με το μάθημα και οι ώριμοι ενήλικες φοιτητές είτε μελετούν έχοντας στα χέρια τους σεβαστά εγχειρίδια που τα δανείζονται από τα σπουδαστήρια είτε τα αγοράζουν από τα βιβλιοπωλεία. Γιατί αυτά τα καλοδεμένα βιβλία θα καλύψουν ράφια βιβλιοθηκών ευπρεπώς  ∙ αντίθετα, όπως μας έλεγε μία Καθηγήτρια χαμογελώντας όταν μας έβλεπε να προμηθευόμαστε εναγωνίως φωτοτυπημένες σημειώσεις συμμαθητών μας ή φωτοτυπημένα συγγράμματα «η φωτοτυπία καταστρέφει το βιβλίο». Αργότερα καταλάβαμε καλά τι εννοούσε. Η φωτοτυπία δεν έχει οντότητα, είναι ένα ευτελές αντίγραφο που χάνεται, καταστρέφεται εύκολα και προπαντός εύκολα υποτιμάται. Είναι υποδεέστερη του βιβλίου, κάτι ασπόνδυλο που δένεται πρόχειρα, με άλλα λόγια δεν έχει ούτε μπορεί να αποκτήσει ιστορία. Αντίθετα το βιβλίο έχει οντότητα, κύρος, εικονογράφηση, έχει παρόν, παρελθόν και μέλλον. Να θυμίσουμε τις περιπετειώδεις περιπλανήσεις των χειρογράφων του Μεσαίωνα από χώρα σε χώρα, από βιβλιοθήκη σε βιβλιοθήκη; Ποια φωτοτυπία μπορεί να αντέξει στο χρόνο; Οι περισσότερες χάνονται εύκολα, ειδικά στα χέρια μαθητών. Τώρα αν η φωτοτυπία, ο παρακατιανός, φτηνιάρικος κλώνος του βιβλίου περιέχει γνώση ζωογόνο και το βιβλίο άψυχη, ομολογώ ότι αυτό είναι μια παιδαγωγική άποψη που δεν έχω ξανακούσει! Φανταστείτε ανθρώπους να χαρίζουν φωτοτυπίες με αφιέρωση σε φίλους και αυτοί να τις δέχονται με συγκίνηση!    
  2.  Το ότι βρισκόμαστε στο 2011 και το ότι η εποχή μας αποκαλείται ψηφιακή δεν συνεπάγεται πνευματική ή ηθική πρόοδο. Ας πάρουμε παράδειγμα το 1453 ή το 1669. Δε μπορούμε να πούμε ότι οι Έλληνες ή οι Κρητικοί συγκεκριμένα συνέχισαν να προοδεύουν από κει που έμειναν. Δεν φοβόμαστε τους ψηφιακούς δίσκους (cd). Απλώς το βιβλίο φέρνει σε άμεση επαφή το μαθητή με τη γνώση έχοντας ως μεσάζοντα το δάσκαλο ενώ το …. κατ΄ οίκον cd βάζει τη γνώση στην κατάψυξη και  ο μεσάζων στερείται του βασικού του εργαλείου. Το cd επιτρέπει στο μαθητή μόνο την ανάγνωση, ενώ το βιβλίο έρχεται στα χέρια του, μπορεί ο μαθητής να το σημειώσει, να το υπογραμμίσει και γενικά να το οικειοποιηθεί συναισθηματικά και πνευματικά. Το βιβλίο συμβάλλει αποτελεσματικά στη μάθηση, το cd όχι!
  3.   Οι φιλόστοργοι, προνοητικοί, «ξύπνιοι» γονείς που δεν θέλουν να βαλσαμώσουν το πνεύμα των παιδιών τους με την επίδραση της τηλεόρασης και του υπολογιστή, ενεργοποιούν το πνεύμα τους μέσα από το διάλογο (που τον εγκρίνει και ο Πλάτων!), την εμπειρία και την ανάγνωση βιβλίων. Τη μόδα του υπολογιστή ας την υιοθετήσουν τα θύματα του συρμού της εποχής. (Καμιά φορά παρατηρείται οι υποστηρικτές μιας νέας τάσης να μην την εφαρμόζουν στον εαυτό τους ή στα παιδιά τους αλλά να επιθυμούν την εφαρμογή της από τα κουτά μέλη της μάζας.
  4.   Και φτάσαμε στην παράγραφο της «Άποψης» που «σκοτώνει»: από το φιάσκο φαίνεται ότι προήλθε ένα «εύρηκα». Τι τυχεροί που είμαστε! Απ΄ ό,τι φαίνεται θα φροντίσουν κάποιοι να ξαναζήσουμε το φαινόμενο. Η αδυναμία του Υπουργείου αναδεικνύεται σε ευκαιρία: η περίοδος χωρίς βιβλία είναι «ένα κομβικό σημείο για τη μετάβαση σε μια νέα παιδεία». Είναι δυνατόν να μη δικαιώνονται οι υποψίες μας περί πειραματισμών.
  5.  Ας μου επιτραπεί να κάνω μία παρέκβαση. Στην προτελευταία παράγραφο ο γράφων καταφέρεται εναντίον της αποστήθισης που δεν επιτρέπει την κριτική σκέψη των μαθητών να αναπτυχθεί. Η επίθεση κατά της αποστήθισης συνεχίζεται εδώ και πολλές δεκαετίες και θα έπρεπε να κοπάσει γιατί οι μαθητές δεν αποστηθίζουν πλέον. Ένα  μεγάλο πλεονέκτημα του υπολογιστή, άψυχου αντικειμένου, θεωρείται η μεγάλη μνήμη RAM . Το καλό μνημονικό ενός έμψυχου όντος θεωρείται ψεγάδι, τεκμήριο ανεγκέφαλου ατόμου από τους μοντέρνους και προοδευτικούς, αλλά καλλιεργείται είτε το θέλουμε είτε όχι με ασκήσεις μνήμης π.χ. την εκμάθηση στερεότυπων εκφράσεων, (οι αρχαίοι ραψωδοί και αοιδοί που δυνάμωναν έτσι τη μνήμη τους δεν περιφρονούνταν ως παπαγαλάκια). Για να αναπτυχθεί κριτική σκέψη χρειάζεται καύσιμη ύλη, δηλ. γνώση αποκτημένη με τη βοήθεια της μνήμης. Διαφορετικά το «όχημα» δεν τρέχει. Η στηλίτευση της αποστήθισης ισοδυναμεί με συκοφαντία της μνήμης του ανθρώπου.

                    Αναρωτιέμαι αν οι ταγοί μας – πνευματικοί και πολιτικοί- με αυταρέσκεια θα δημιουργήσουν συνθήκες Ινδίας για τα παιδιά του πλήθους (τα δικά τους τα στέλνουν σε ιδιωτικά σχολεία, δεν ανησυχούμε). Κι όταν αυτή η  πνευματική Ουγκάντα διαμορφωθεί σε βάθος χρόνου, άραγε η ελίτ του τόπου διακατεχόμενη πια από το σύνδρομο του φυλάρχου, θα στέλνει τα δικά της βλαστάρια στα παν/μια της αλλοδαπής για σπουδές η μεταπτυχιακά θα μειδιά ειρωνικά για τα ξεροκόμματα παιδείας (βλπ. φωτοτυπίες και ένα σωρό άλλα)  που πετά από το τραπέζι της δικής της πνευματικής ευωχίας  στα παιδιά του πλήθους;
                Ειλικρινά, αν καταφέρετε να πείσετε ένα νεόπτωχο έθνος (που η αφέλεια δεν του περισσεύει  όπως στις αρχές του ΄80) ότι οι φωτοτυπίες είναι παιδαγωγική μέθοδος που επιβάλλεται για το καλό του, θα είστε σπουδαίοι!
Μότσιου Βασιλική - Γυμνάσιο Τήνου                                      

1 σχόλιο:

  1. Σε γενικές γραμμές συμφωνώ με την προσεγγιση της συναδέλφου (πλην μικροενστάσεων πχ αντί για το 1453 θα θεωρούσα καλύτερο παράδειγμα το 440πΧ, ή για την αξία της αποστήθισης και μέχρι ποιού σημείου - αλλά ας μην μείνουμε σε αυτό). Το σίγουρο πάντως είναι πως την πολιτική ηγεσία την εξυπηρετεί ένα εκλογικό σώμα με μνήμη χρυσόψαρου.
    Τώρα για την ταμπακιέρα, αναρρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος σώφρων άνθρωπος που να θεωρεί τυχαία την ασυνενοησία για την εκτύπωση των Σχολικών βιβλίων, μιας και η παραπάνω άποψη του κ. Διαμαντόπουλου είχε πολλούς μιμητές στον έντυπο αλλά και ηλεκτρονικό τύπο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή